De termen 16:9, 4:3 en 16:10. Je hebt ze vast wel eens zien staan bij de specificaties van jouw televisie, beamer, computerscherm of op de hoes van een DVD of Blu-Ray disc. Maar wat houden deze verhoudingen precies in, welke beeldverhoudingen zijn er zoal en hoe zorg je ervoor dat je een beamer en projectiescherm kiest waarmee jouw content in de juiste verhouding afgespeeld wordt? Je leest het allemaal in deze blog!
Wat is een beeldverhouding?
Een beeldverhouding, ook wel aspect ratio genoemd, beschrijft 'de relatie tussen het aantal pixels in de breedte en de pixels in de hoogte die een beeldapparaat standaard toont of waarin visuele content opgemaakt is. Deze verhouding wordt aangegeven via twee getallen die verdeeld worden door een dubbele punt. Bij de veelvoorkomende ratio van 16:9 kan je er bijvoorbeeld vanuit gaan dat voor elke 16 horizontale pixels er 9 verticale pixels aanwezig zijn. Het rechthoekige beeld dat ontstaat, herken je vast van films in de Full HD (1920x1080 pixels) of 4K Ultra HD resolutie (3840x2160 pixels). Deze vallen beiden binnen deze 16:9 beeldverhouding.
Je kunt dit ook eenvoudig controleren, want als je bij Full HD de horizontale 1920 pixels deelt door 16 en dat resultaat vervolgens vermenigvuldigt met 9 kom je uit op de verticale 1080 pixels. Er zijn meerdere beeldverhoudingen die gebruikt worden voor televisies, beamers en content zelf. Aangezien verschillende beeldverhoudingen van een film, serie, afbeelding of powerpoint presentatie invloed kunnen hebben op het uiteindelijke beeld van jouw beamer, is het goed om te weten welke beeldverhoudingen er zoal zijn.
Welke beeldverhoudingen zijn er?
Hoewel er inmiddels vele beeldverhoudingen bestaan, richten we ons op de vijf meest voorkomende aspect ratio's.
De 16:9 beeldverhouding
Allereerst is er dus de befaamde 16:9 beeldverhouding, die je soms ook tegenkomt als de 1.78:1 ratio. Nagenoeg alle computerschermen, televisies en home cinema beamers maken gebruik van een 16:9 verhouding. Dit gaat gepaard met standaard resoluties als 1080p, 1440p of 2160p (Ultra HD). Deze standaard ratio wordt ook veelal gebruikt voor de productie van media. Zo zullen veel tv-series worden uitgezonden in een 16:9 ratio. Daarnaast passen cinematische ratio's als 2,39:1 of 21,5:9 ook prima in deze beeldverhouding. Het nadeel is dat die content dan wel met letterboxing wordt weergegeven.
Letterboxing is een effect dat optreedt wanneer beeldmateriaal met een bredere beeldratio wordt gelimiteerd aan de maximale breedte van een andere beeldratio. Met als gevolg zwarte balken onder en boven de video. Dit gebeurt vaker dan je zou verwachten. Let volgende keer maar eens goed op als je een film of serie kijkt via een streamingdienst of Blu-ray disc! Zwarte balken aan de boven- en onderkant worden overigens vaak minder storend gevonden dan zwarte balken aan de linker- en rechterzijde.
De 16:10 beeldverhouding
Wanneer je op zoek bent naar een zakelijke beamer, dan is de kans groot dat je veelvuldig de 16:10 beeldverhouding voorbij ziet komen. Waar Full HD een resolutie is die binnen de 16:9 beeldverhouding valt, kent 16:10 resoluties als WXGA (1280x800 pixels) en WUXGA (1920x1200 pixels). Beamers met een aspect ratio van 16:10 zorgen voor meer ruimte in de hoogte van het beeld. We zien de vraag hiernaar dan ook vooral terugkomen bij bedrijven die veel met spreadsheets werken. Ben je zelf op zoek naar een dergelijke oplossing? Dan vind je tussen onze WUXGA presentatie beamers zeker wat je zoekt!
De 21:9 beeldverhouding
Misschien heb je ook wel eens van de beeldverhouding 21:9 gehoord? Deze aspect ratio is afgeleid van de ultra wijde beeldverhouding 2,35:1, welke werd ontworpen om films in CinemaScope te tonen. Dit kwam bij veel oude western films voor. De meer recente vergelijkbare ratio's zijn toch wel 2,39:1 of 21,5:9, welke worden ingezet voor moderne anamorphische films. Er zijn geen projectoren voor consumenten op de markt die deze beeldverhouding, zonder de tussenkomst van los verkrijgbare lenssystemen, ondersteunen zonder de eerder genoemde letterboxing te tonen. Er zijn wel pc monitoren te vinden met een 21:9 beeldverhouding.
De 1,9:1 beeldverhouding
Steeds vaker zien we bij films ook de 1,9:1 beeldverhouding terugkomen onder de bekendere 'IMAX' naam. Om specifieker te zijn: 'IMAX Enhanced'. Wanneer een film is geschoten met IMAX camera's, krijg je een beeld met de 1,43:1 aspect ratio. Hierbij wordt veel meer verticale informatie opgenomen dan met bovenstaande 21:9 aspect ratio, of in 1,9:1 mogelijk is (zie figuur 1 hieronder). Hierdoor blijven dan ook meer details zichtbaar bij het kijken naar een film dan bij 21:9 het geval is. Hoewel er wél beamers zijn met een native 1,9:1 verhouding zijn er vooralsnog geen TV's beschikbaar in deze verhouding. Wel ondersteunt elk 16:9 weergaveapparaat de mogelijkheid om 1,9:1 weer te geven, al is dat in theorie met verticale zwarte balken aan de zijkanten. In de praktijk zul je zien dat deze beelden worden gecropt van 1,9:1 naar 16:9 waardoor deze balken verdwijnen.
Figuur 1: Scene uit de film 'Dune' (2021), geschoten in de IMAX 1,43:1 ratio. Hier te zien wat er bij een 1,9:1 verhouding buiten het beeld valt.
Voorbeeld: De film 'Dune' is opgenomen met IMAX camera's in de originele IMAX ratio van 1.43:1, zoals te zien is in de bovenstaande afbeelding. De film werd vertoond in selecte bioscopen die dit IMAX formaat ondersteunen. In de andere bioscopen met IMAX Enhanced ondersteuning draaide deze dus in de 1.9 verhouding. Wanneer je deze film kijkt via de Blu-Ray of via streamingdiensten zul je merken dat deze in de 2,35:1 beeldverhouding wordt afgespeeld. Zoals deze op de onderstaande afbeelding in het blauwe kader te zien is. Zoals je ziet is er veel meer van het originele gefilmde beeld te zien in de IMAX ratio en wordt de omvang van een scène grootser dan met een 21:9 of 2,35:1 ratio.
Figuur 2: Scene uit de film 'Dune', geschoten in IMAX 1,43:1 ratio. Hier te zien wat er bij een 21:9 verhouding buiten het beeld valt.
De 4:3 beeldverhouding
Ten slotte is er nog de bijna vierkante 4:3 beeldverhouding, maar deze komt tegenwoordig wel steeds minder vaak voor. Dit heeft te maken met het feit dat producten met een 4:3 verhouding gebruikmaken van lagere resoluties, zoals bijvoorbeeld het geval is bij XGA beamers (1024x768 pixels). Omdat er relatief weinig pixels beschikbaar zijn voor het weergeven van de content en het totaal aantal pixels aanmerkelijk lager is dan bij Full HD of WUXGA resoluties, kan dit als niet scherp genoeg worden ervaren wanneer je in jouw woonkamer films kijkt of een presentatie geeft in een professionele setting.
Welke beeldverhouding moeten jouw beamer en projectiescherm hebben?
Aangezien de beeldverhoudingen van jouw beamer, projectiescherm en de content zelf van elkaar kunnen verschillen, is het goed om te weten hoe jouw beeld er uiteindelijk uit komt te zien wanneer de aspect ratio's in jouw opstelling verschillen. In onderstaand schema is duidelijk te zien welke combinaties voor letterboxing zorgen. Het mooiste resultaat binnen jouw projectie opstelling krijg je dan ook wanneer de beeldverhoudingen van de beamer, de content en jouw projectiescherm netjes op elkaar afgestemd zijn. Bij TheNextShop vind je in ons vaste assortiment iVisions projectieschermen met de beeldverhoudingen 16:9, 16:10 en 4:3. Bij ons kun je ook projectieschermen op maat bestellen. Dit is natuurlijk handig wanneer de door jou gewenste beeldverhouding of afmeting hier niet tussen staat.
Als je voor een Full HD of 4K beamer kiest en deze gaat gebruiken om films en series te bekijken, raden we zeker aan om een projectiescherm met de 16:9 beeldverhouding te kiezen. Zoals je ziet, kunnen tevens 1,9:1 en 21:9 films hier, ondanks enige letterboxing, nog prima in worden afgespeeld. Bij presentatie beamers kun je meestal als beste optie een 16:10 projectiescherm nemen, maar let wel op, want we zien tegenwoordig ook steeds meer zakelijke beamers met de 16:9 beeldverhouding als standaard. De oorspronkelijke beeldverhouding van een beamer is altijd terug te vinden tussen de specificaties op de productpagina's van beamers bij TheNextShop.
Heb je bij het samenstellen van jouw eigen thuisbioscoop niet op de beeldverhoudingen gelet of maak je gebruik van verschillende bronnen voor het afspelen van content? Dan is er nog geen reden tot paniek, want gelukkig zijn de meeste weergave apparaten wel zo slim dat zij de content automatisch passend schalen.
Wanneer je bijvoorbeeld het beeld van je laptop (standaard in 16:9) spiegelt naar een beamer die een beeldverhouding kent van 16:10, zal de beamer deze 16:9 verhouding van de bron aanhouden. Hierdoor wordt een gedeelte van de beschikbare pixels van de beamer niet ingezet om het beeld van de laptop te tonen en krijg je te maken met zwarte balken aan de boven- en onderkant van je beeld. Dit komt doordat het bronmateriaal in hoogte kleiner is en in de breedte identiek aan de totale hoogte van het weergaveapparaat. In de meeste gevallen wordt de content dan ook passend gemaakt aan de hoogte of breedte van een weergaveapparaat en wordt de rest opgevuld als zwart beeld.
Jouw ideale projectie opstelling stel je samen bij TheNextShop
Bij TheNextShop vind je zowel beamers als projectieschermen met de 16:9, 16:10 en 4:3 beeldverhouding. Op zoek naar een projectiescherm met een andere beeldverhouding, een bijzonder projectiedoek of een scherm op maat? Neem dan vooral contact op, bijna alles is mogelijk. Ook voor al je andere audiovisuele vragen staan onze experts klaar uiteraard.
Of je nou alleen op zoek bent naar een gave beamer of gaat voor een hele opstelling inclusief projectiescherm, beamerbeugel, HDMI kabel en audiosysteem, bij TheNextShop ben je zeker aan het juiste adres! Ook voor vele andere audiovisuele accessoires kan je bij onze webshop of fysieke winkel met showroom in IJsselstein terecht.
De projectieschermen van iVisions zijn in verschillende beeldverhoudingen verkrijgbaar
Relevante blog artikelen
